Παρουσίαση του συνεδρίου
Κατερίνα Παπακωνσταντίνου, «Οι ‘Αγορές’ και η Πολιτική», περ. Τα Ιστορικά 56 (Ιούνιος 2012), σ. 243-249.

Η Ελληνική Εταιρεία Οικονομικής Ιστορίας σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας οργανώνουν συνέδριο με θέμα Οι «Αγορές» και η Πολιτική. Ιδιωτικά συμφέροντα και δημόσια εξουσία (18ος-20ός αιώνας).

Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 10-12 Φεβρουαρίου 2012 στον Βόλο, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Παραλιακό συγκρότημα, Καπναποθήκη Παπαστράτου, Αμφιθέατρο Σαράτση).

Γλώσσες συνεδρίου: Ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά

Προθεσμίες:

Αίτηση συμμετοχής και περίληψη: 1/6/2011
Ανακοίνωση αποδοχής συμμετοχής: 30/6/2011
Αποστολή γραπτών ανακοινώσεων: 31/12/2011

Διεξαγωγή συνεδρίου: 10 - 12/2/2012

Στις μέρες μας η Οικονομία μοιάζει να έχει πλήρως κυριαρχήσει πάνω σε όλα τα άλλα πεδία της ζωής των κοινωνιών. Η Πολιτική ειδικότερα φαίνεται αδύναμη (ή απρόθυμη) να παρέμβει στις λεγόμενες «αγορές», εμφανίζοντάς τις ως μια ανυπέρβλητη εξωγενή οντότητα, στη λογική της οποίας οφείλουν να προσαρμοστούν άνθρωποι και κοινωνίες. Πως έχει προκύψει αυτή η ασύμμετρη σχέση; Με ποιους τρόπους, και σε ποια ευρύτερα κοινωνικά συμφραζόμενα, η ιδιωτική οικονομία και η πολιτική –δηλαδή οι φορείς και τα υποκείμενά τους- συνομίλησαν, αλληλοεπηρεάστηκαν ή ταυτίστηκαν, και διαπραγματεύτηκαν συμφέροντα, εξουσία και ιδεολογική ηγεμονία; Το συνέδριο με θέμα «Οι ‘Αγορές’ και η Πολιτική» φιλοδοξεί να προσεγγίσει την ιστορική εξέλιξη αυτού του συσχετισμού δυνάμεων στην περίοδο κατά την οποία διαμορφώθηκε η σύγχρονη, καπιταλιστική οικονομία, από το τέλος του 18ου αιώνα ως τις μέρες μας. Το συνέδριο θα επικεντρωθεί στους παρακάτω τέσσερις θεματικούς άξονες:

1. Οικονομικές θεωρίες: τρόποι διάδοσης, αναπαραγωγής και εκλαΐκευσης

Ενδιαφέρουν οι διαδικασίες με τις οποίες οι οικονομικές θεωρίες συγκροτούνται και αναπαράγονται, όχι μόνο στον ακαδημαϊκό χώρο αλλά και εκτός αυτού, στον ευρύτερο δημόσιο χώρο, και το πώς διαμορφώνεται η δημόσια «οικονομική κουλτούρα». Ειδικότερο ενδιαφέρον έχει πως η ιδεολογία της αγοράς απέκτησε ιδεολογική ηγεμονία τόσο στο χώρο των κοινωνικών επιστημών, όσο και στον πολιτικό και δημόσιο διάλογο.

2. Συσχετισμοί δυνάμεων: διαπραγμάτευση, πιέσεις, εξαναγκασμοί
Αναζητούνται οι ποικίλοι τρόποι (στην ιστορική τους εξέλιξη), τυπικοί θεσμικοί και άτυποι, νόμιμοι και παράνομοι, με τους οποίους οι φορείς και τα υποκείμενα της ιδιωτικής οικονομίας επιχειρούν να επηρεάσουν/ πειθαναγκάσουν την Πολιτική/τους πολιτικούς: από τη δανειοδότηση των κρατών, την άσκηση παρασκηνιακής πολιτικής, ή την αφανή και εμφανή χρηματοδότηση των πολιτικών, έως και τις οργανωμένες κινήσεις εκβιασμού κάθε μορφής. Και αντιστρόφως, εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους η Πολιτική/οι πολιτικοί επιχειρούν να επιβάλουν, να διαπραγματευτούν, ή να εξασφαλίσουν συναίνεση για τις παρεμβάσεις του κράτους στην ιδιωτική οικονομία.

3. Διασυνδέσεις και δίκτυα επικοινωνίας
Η συμμετοχή επιχειρηματιών στην πολιτική, και αντιστρόφως η συμμετοχή πολιτικών σε επιχειρηματικά σχήματα, ήταν συνηθισμένα φαινόμενα τον 19ο αιώνα. Σήμερα λέγεται ότι η Πολιτική έχει επαγγελματοποιηθεί. Πόσο ανεξάρτητα είναι όμως τα δύο πεδία; Ποιο ρόλο παίζουν τα κοινωνικά δίκτυα επικοινωνίας των δύο «κόσμων», της οικονομίας και της πολιτικής, οι μεταπηδήσεις προσώπων από το ένα πεδίο στο άλλο, τόσο σε ηγετικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των γραφειοκρατιών και του στελεχικού δυναμικού του κράτους και των φορέων της οικονομίας, και πώς νομιμοποιούνται αυτές οι διασυνδέσεις σε κάθε εποχή;

4. Η ενσωμάτωση των αγορών στην οικονομία και στην κοινωνία και ο ρόλος των πολιτικών πρακτικών
Η σημερινή ‘μοναδική σκέψη’ προσποιείται ότι οι αγορές είναι αποδεσμευμένες από την κοινωνική διαδικασία. Στην πραγματικότητα η αναγκαιότητα της αναπαραγωγής του καπιταλιστικού συστήματος απαιτεί τη θέσμιση κανόνων και πρακτικών που επιτρέπουν στις αγορές να λειτουργούν απρόσκοπτα. Η αναπαραγωγή αυτή είναι αδύνατο να λειτουργήσει σε πολιτικό κενό, ανεξάρτητα από το αν ο πολιτικός λόγος παρουσιάζεται υποταγμένος στην αδήριτη λογική των αγορών. Πως η πολιτική λειτούργησε ιστορικά στη διαμόρφωση των απαραίτητων προϋποθέσεων για την αναπαραγωγή του συστήματος των αγορών; Πως ανταποκρίθηκε, όταν το σύστημα των αγορών βρέθηκε σε κρίση;